Ptakiem Zimowego Ptakoliczenia jest kuropatwa. To gatunek, który niegdyś był bardzo pospolity i łatwy do zaobserwowania wśród mozaiki wiejskich pól. Niestety z powodu zmian w rolnictwie, przede wszystkim intensyfikacji produkcji rolnej, zanikaniu miedz, śródpolnych zakrzewień i nieużytków, liczebność kuropatwy drastycznie zmalała.

Kuropatwa jest także symbolem akcji „Bądź moim głosem!”, prowadzonej w ramach kampanii Space4Nature w partnerstwie z BirdLife International.

Tegoroczne Zimowe Ptakoliczenie, ze względu na sytuację epidemiczną w kraju i spodziewane dalsze obostrzenia, będzie miało odmienna formułę. Ze względu na dobro i bezpieczeństwo przewodników i uczestników, zrezygnowaliśmy z organizacji wspólnych wycieczek, a postawiliśmy na indywidualne liczenie ptaków przy karmnikach. Dlatego nazwaliśmy je Zimowe Ptakoliczenie z Dystansu.

Zimowe Ptakoliczenie z Dystansu polega na obserwacji ptaków przy karmniku (na parapecie, w ogródku, w parku itd.). Zasady są bardzo proste:

– na obserwację poświęćmy co najmniej godzinę w dniach 29, 30 lub 31 stycznia 2021. Możemy obserwować w każdy z tych dni lub tylko w jeden. Każdy dzień jest traktowany jako osobna obserwacja. Ważne, aby obserwacje prowadzić w ciągu dnia;

– rozpoznajemy zarówno gatunki, jaki i liczebność. UWAGA: podajemy największą zaobserwowaną liczbę ptaków danego gatunku NARAZ w trakcie całego liczenia. Nie zliczamy wszystkich osobników w trakcie całego liczenia. Przykład: w chwili rozpoczęcia obserwacji w karmniku posila się 17 bogatek. Przylatują jeszcze 4, po czym 10 odlatuje, po chwili 3 wracają. Naszą wartością maksymalną jest 21 ptaków widzianych jednocześnie. Jeśli w czasie obserwacji będzie moment, gdy naraz w karmniku będzie więcej niż przykładowe 21 bogatek – to wpisujemy tę wartość.

– opiszmy warunki panujące danego dnia (śnieg, mróz, deszcz, słońce, silny wiatr itd.);

– zapiszmy, jaki rodzaj pokarmu znalazł się w karmniku (słonecznik, mieszanka dla ptaków, owoce, słonina, kule tłuszczowe);

– zanotujmy niepokojące nas zachowania ptaków (np. ptak osowiały, nie korzysta z jedzenia, nie płoszy się), oznaki chorób (np. symptomy ospy ptasiej, inne zmiany skórne, ubytki w upierzeniu), niepełnosprawności (brak palców, stopy, asymetria skrzydeł, przerost dzioba i in.)

- opiszmy miejsce, w którym znajduje się karmnik (ogród z dużą liczbą drzew, ogród bez drzew, parapet w bloku w środku miasta, podwórko,  balkon w domku jednorodzinnym itd.)

– po obserwacji wypełniamy Kartę Obserwacji z Dystansu – wyłącznie w wersji elektronicznej (jako formularz). W formularzu znajduje się ograniczona liczba 55 gatunków ptaków, najczęściej spotykanych przy karmnikach w Polsce, ułożona w oparciu o dane w Akcji Karmnik. Na wypełnione karty czekamy do 7 lutego 2021.

Gotowe! Dane zebrane z Waszych obserwacji pozwolą sprawdzić, które z ptaków zimujących w naszym kraju są najczęstszymi gośćmi w naszych karmnikach.

Mamy nadzieję, że taka formuła przypadnie Wam do gustu. W przyszłym roku zamierzamy ją rozwinąć, a akcję zimowego liczenia ptaków przy karmnikach – wydłużyć.

Tegoroczną edycję Zimowego Ptakoliczenia przeprowadziliśmy zdalnie wraz z przedszkolakami z Przedszkola Leśnego "Leśne Gzubki".

Obok częstych gości naszego karmnika - bogatek, modraszek, sikor ubogich, kowalików, kosów, dzięciołów: dużego i średniego zaobserwowaliśmy także mazurki, trznadle, słyszeliśmy sójkę oraz srokę. Oprócz tego przygotowywaliśmy karmę na zimę.

W 2020 roku najliczniejszym ptakiem Zimowego Ptakoliczenia okazała się krzyżówka. Uczestnikom udało się zaobserwować 15292 osobniki. Zdobywca drugiego miejsca to po raz kolejny wróbel – 5866 osobników, natomiast trzecie miejsce zajęły gawrony (5024 osobniki).

Zobaczymy, jaki ptak będzie zwycięzcą tegorocznej edycji Zimowego Ptakoliczenia z Dystansu!