Dokarmianie ptaków zimą to przykład aktywnej ochrony przyrody, którą warto praktykować. Przygotowanie karmnika, nawet bardzo prostego modelu może być przednią zabawą i źródłem satysfakcji. Przekonało się o tym 170 uczestników zimowych warsztatów w „Łysym Młynie".

Uczniowie szkół podstawowych, gimnazjaliści i młodzież niepełnosprawna z Poznania i okolic wykonywali z gotowych elementów karmniki. Zapoznali się z podstawowymi zasadami dokarmiania ptaków oraz poznali wybrane gatunki ptaków zimujących w kraju (kuropatwa, sójka, strzyżyk, sikora bogatka) oraz przylatujących na zimę z krajów północy (jemiołuszki, czeczotki, rzepołuchy, śnieguły, jery czy myszołowy włochate).  

Sikorki, dzięcioły, kowaliki, wróbelki i wiele innych – bez naszej dobrej woli może być im ciężko przetrwać zimowy okres. Dokarmianie ptaków pozwala na ich obserwację i bliskie poznanie.

 Te edukacyjne zajęcie jest również źródłem ogromnej przyjemności, szczególnie jeśli zaangażujemy w nie najmłodszych. Dokarmianie to nie tylko sposób na zrobienie czegoś pożytecznego i wartościowego, ale również okazja na pogłębienie wiedzy o ptakach, ich różnorodności oraz pięknie.

Kiedy i jak dokarmiać ptaki ? Najważniejsza zasada dokarmiania ptaków

1)      Ptaki dokarmiajmy tylko zimą! Nawet  w czasie odwilży ptaki jedzą mniej, a wyłożony pokarm szybciej się psuje.

2)      Jeśli już rozpoczniemy dokarmianie , musimy to robić regularnie przez całą zimę. Ptaki oczekują od nas systematyczności, same przestają szukać pokarmu na własną rękę. Okazując wsparcie, uzależniamy od siebie ptaki, dlatego raz rozpoczęte dokarmianie ptaków należy kontynuować aż do pierwszych oznak wiosny.

Karmnik schronieniem dla ptaków

1)      Wieszając karmnik powinniśmy znaleźć odpowiednie miejsce: zaciszne, osłonięte od wiatru, ale i odsłonięte.

2)      Istotne jest również to, aby karmnik miał dość duży dach, chroniący jedzenie przed zawilgoceniem od śniegu i deszczu.

3)      Pokarm musi być zawsze świeży, nie może być spleśniały ani też solony.

4)      Dbajmy o czystość w karmniku. Pamiętajmy, że takie działanie chroni ptaki przed chorobami. Sprzątajmy zawsze w rękawiczkach, dbając o własne bezpieczeństwo.

5)      Na większości terenów zielonych ludzie przygotowują karmniki (najczęściej z butelek), które są uzupełniane przez wiele osób. W ten sposób mamy większą pewność, że stale będzie się tam znajdował świeży pokarm.

Czym dokarmiać?

1)      Najważniejsze to rodzaj i jakość pokarmu. Zdarza się, ze ludzie oferują ptakom spleśniały chleb, resztki ciast, zepsute kasze czy stęchłe ziarno. Głodne ptaki wszystko zjedzą, ale efekty takiej ,,pomocy" mogą być tragiczne.

2)      Sikorom i dzięciołom wieszajmy słoninę.  Pamiętajmy, że słonina musi być surowa, bez przypraw i nie może wisieć dłużej niż 3-4 tygodnie. Sikorom poza tradycyjnym kawałkiem słoniny możemy serwować również nasiona słonecznika - łuskane lub w łupinach - i konopie.

3)      W miejscach dokarmiania wróbli i mazurków odpowiednie są rożne odmiany prosa, drobne kasze i łuskany słonecznik,

4)      Większe gatunki ptaków: sierpówki, gołębie, kawki i gawrony dokarmiajmy również nasionami, tylko odpowiednio grubszymi.  Można wysypywać grubą kaszę, pszenicę oraz pokrojone w centymetrową kostkę czerstwe białe pieczywo.

5)      Jeśli w naszym ogrodzie pojawią się dzwońce, w okresie najsilniejszych mrozów wysypmy im nieco konopi i słonecznika. A w przypadku odwiedzin stadka trznadli, dajmy nieco prosa, łuskanego owsa czy płatków owsianych.

6)      Kosy i kwiczoły możemy dokarmiać pokrojonymi rodzynkami, daktylami, morelami czy kawałkami jabłka, jeżeli mróz nie jest zbyt tęgi.

7)      Ptaki wodne dokarmiamy gotowanymi lub surowymi warzywami, płatkami owsianymi lub ziarnami kaszy.

Dobrze o zimowym dokarmianiu ptaków pomyśleć już latem lub jesienią, by zimą podać im zebrane wcześniej i zamrożone owoce czarnego bzu, jarzębiny, ligustru, porzeczek, jagód albo aronii. Mrożone owoce są bogatsze w witaminy i ptaki szybciej je trawią.

Trójgwiazdkowa stołówka dla ptaków w naszym ogrodzie

Alternatywą dla naszego drewnianego karmnika może być naturalna stołówka, czyli restauracja trójgwiazdkowa z punktu widzenia przyrodniczego. Chyba nie ma lepszej metody dokarmiania ptaków niż pozostawienie im na swoich podwórkach, czy ogrodach wysokich chwastów takich jak np. bylica, na których ptaki mogą żerować.

Relacje z zimowych ferii dostępne na stronach:

www.pachnica.pl –zakładka - edukacja-opinie

http://sp-skorzewo.home.pl/autoinstalator/drupal1/?q=node/278 - Ferie zimowe Szkoły Podstawowej im. Fryderyka Chopina w Skórzewie

Więcej na temat dokarmiania i zwyczajów ptaków znajdziesz na:

 www.erys.pl zakładka - Skrzydlate myśli

http://www.otopjunior.org.pl/pl/nowosci/cztery_pory_roku/zima

- książka Rafała Śniegockiego „Z pamiętnika skrzydlatych myśli" wydana przez Centrum Informacyjne Lasów Państwowych.

 *opracowanie Karolina Prange
zdjęcia Mateusz Warkocz