Asset Publisher Asset Publisher

Rozsądne dokarmianie skrzydlatych przyjaciół

Zima stanowi ciężki czas dla ptaków. Zmarznięta, pokryta lodem lub śniegiem ziemia utrudnia im zdobywanie pokarmu, a w dodatku my, ludzie, przekształciliśmy świat w taki sposób, że pożywienia dla zwierząt jest jeszcze mniej. Naturalne zakrzaczenia, łąki i miedze zastąpiliśmy monokulturami, betonem i wypielęgnowanymi ogródkami, w których nie ma miejsca na dzikie, owocowe krzewy i dające nasiona chwasty. Dlatego dokarmianie ptaków jest bardzo ważnym i odpowiedzialnym zajęciem, a ponadto stanowi jedną z form ochrony przyrody.

Dokarmiać należy jednak z głową. Można przy tym popełnić wiele błędów, a wówczas bardziej zaszkodzimy ptakom, niż im pomożemy! Warto stosować się do zasady, że lepiej w ogóle nie karmić ptaków, niż robić to źle. Przygotowaliśmy zatem pożyteczne wskazówki, dzięki którym ptaki zostaną dokarmione w bezpieczny sposób.

Zapraszamy do przesłuchania leśnej audycji w Radiu Wielkopolska, gdzie na temat bezpiecznego dokarmiania ptaków wypowiedziała się Karolina Prange, specjalista ds. edukacji leśnej. Znajdziecie ją pod tym linkiem: http://radiowielkopolska.pl/wielkopolska/zima-to-ciezki-czas-dla-ptakow/

Grafika przedstawia zapowiedź audycji w Radiu Wielkopolska z edukatorem leśnym na temat bezpiecznego dokarmiania ptaków.

Kiedy należy zacząć dokarmiać ptaki?

  • Ptaki zaczynamy dokarmiać tylko wtedy, gdy pokrywa śnieżna uniemożliwia im żerowanie, a kończymy wraz z początkiem wiosny.
  • Podczas odwilży, kiedy temperatura jest dodatnia, starajmy się unikać dokarmiania – ptaki mają wtedy mniejszy apetyt i łatwiej o popsucie się pokarmu.
  • Bardzo ważne jest regularne podawanie karmy, gdyż ptaki szybko przyzwyczajają się do danego miejsca i przestają samodzielnie szukać pożywienia.

Zdjęcie przedstawia grubodzioby w karmniku. Fot. Mateusz Warkocz

Co z karmnikiem?

  • Odpowiednie miejsce na karmnik musi być zaciszne i osłonięte przed wiatrem, ale przy tym umożliwiające ptakom swobodny dolot i ucieczkę. Na żerujące ptaki czyha wiele niebezpieczeństw, takich jak kuny czy koty.
  • Karmnik powinien mieć dach, chroniący pokarm przed rozwianiem, zasypianiem i zamoknięciem.
  • W karmniku należy utrzymywać czystość, konieczne jest regularne usuwanie resztek pokarmów i ptasich odchodów, które stanowią pożywkę dla pasożytów i bakterii. Zawsze należy sprzątać w rękawiczkach, ponieważ ptaki mogą przenosić choroby groźne dla ludzi.

Infografika CILP przedstawia wskazówki, jak mądrze dokarmiać ptaki zimą.

Czym dokarmiać ptaki?

  • Najlepszy pokarm dla ptaków to ten naturalny i dobrej jakości. Rodzaj pokarmu możemy dobrać w zależności od gatunków ptaków, jakie odwiedzają nasz karmnik. Jeżeli chcemy zwabić jak najwięcej gatunków ptaków, powinniśmy zadbać o różnorodność wykładanego pożywienia.
  • Drobne ptaki wróblowate, takie jak sikory, kowaliki, dzwońce, trznadle czy wróble, najchętniej będą jadły mieszanki nasion – słonecznika, konopi, prosa, pszenicy czy owsa.
  • Sierpówki, gołębie, kawki czy gawrony  można dokarmiać odpowiednio większymi nasionami – pszenicą czy kaszą.
  • Dla sikor i dzięciołów warto rozwieszać kawałki słoniny, wyłącznie niesolonej. Nie można ona wisieć dłużej niż dwa tygodnie, zwłaszcza w dodatnich temperaturach, bo może się zepsuć.
  • Kwiczoły i kosy można zwabić pokrojonymi jabłkami, owocami rokitnika, jarzębiny, borówkami, rodzynkami i suszonymi morelami.
  • Ptactwo wodne można karmić surowymi lub ugotowanymi warzywami, kukurydzą lub płatkami owsianymi.
  • Ptaki nie pogardzą również orzechami włoskimi lub laskowymi.
  • W sklepach można znaleźć sporo rodzajów gotowych karm dla ptaków, w szczególności lubianych przez nie mieszanek tłuszczowych. Można je również przygotować samemu w domu.

Jak to zrobić? Obejrzycie 13 odcinek „Obliczy Lasu”, w którym Michał Wojcieszkiewicz pokazuje, jak w prosty sposób przygotować mieszanki tłuszczowe dla ptaków.

Pamiętajmy!

  • Gotowe kule tłuszczowe, owinięte w siateczki są dla nas bardzo wygodne do zawieszenia. Pamiętajmy jednak, aby puste siateczki usuwać, a te z pokarmem kontrolować. Ptak może się w nią zaplątać pazurkami i utknąć. Większe ptaki, jak mewa, mogą taką kulę w siatce połknąć w całości! Trzeba zatem pamiętać o ich solidnym przymocowaniu.
  • Wykładany pokarm musi być świeży – spleśniały, popsuty pokarm systematycznie usuwamy i nie dokarmiamy ptaków resztkami naszej żywności!
  • Unikajmy dokarmiania ptaków pieczywem. Ten nadal powszechny i lubiany rodzaj czynności wyrządza ptakom wiele szkód! Spożywanie chleba przez ptaki może wywołać u nich kwasicę oraz chorobę anielskiego skrzydła, objawiającą się deformacją ostatniego stawu w skrzydle. Występuje ona głównie u ptactwa wodnego. Dokarmiając je pieczywem dodatkowo zanieczyszczamy wodę.
  • Pokarm podawany ptakom nie może być solony, kaszę zaś należy ugotować – surowa pęcznieje w przewodzie pokarmowym.
  • W karmniku można umieścić naczynie z wodą, gdyż w zimowym okresie dostęp do niej jest ograniczony.

Zdjęcie przedstawia sikorę bogatkę. Fot. Tomasz Nowak

Trójgwiazdkowa stołówka dla ptaków w naszym ogrodzie

Najlepszym sposobem na dokarmianie ptaków jest zapewnienie im naturalnej bazy żerowej, która będzie zachęcać je do odwiedzin naszego ogrodu nie tylko zimą. To najlepsza metoda z przyrodniczego punktu widzenia, gdzie różnorodność biologiczna ma ogromne znaczenie.

Aby przyciągnąć na nasze podwórka jak największą liczbę gatunków ptaków, należy posadzić krzewy i drzewa rodzimych gatunków. Ich owoce i nasiona będą stanowić dla ptaków rodzaj naturalnej stołówki. Szczególnie cenne gatunki to: jarzębina, berberysy, irgi, kaliny, derenie, dzika róża, aronia, bez czarny i koralowy, ogniki, trzmieliny, rokitnik, morwa, głogi, jabłonie, buk, grab, lipy, a także rośliny iglaste, jak np. jałowce, cis, świerki i sosny. Jak widać wybór krzewów i drzew jest naprawdę spory, a decydując się na posadzenie ich w naszym ogrodzie przysłużymy się nie tylko ptakom, ale i całej otaczającej nas przyrodzie!

Zdjęcie przedstawia sikorę czubatkę i sikorę modrą. Fot. Tomasz Nowak

Już dziś zaplanuj wiosenne nasadzenia rodzimych gatunków drzew i krzewów w swoim ogrodzie z publikacją „Krzewmy krzewy” autorstwa Edwarda Marszałka i Marcina Sceliny, leśników z RDLP w Krośnie. W książce opisano 16 gatunków krzewów, przy których umieszczone zostały wskazówki hodowlane oraz ciekawostki dotyczące zajmowanego przez nich miejsca w tradycji i kulturze – autorzy wzbogacili publikację wierszami, pisanymi przez poetów o krzewach.

Do tej pory książka była dostępna w tradycyjnej, papierowej formie oraz jako PDF. Teraz można ją także pobrać na czytniki e-booków. W wersjach na czytniki zachowano wszystkie elementy (zdjęcia, ilustracje, przepisy), które są w papierowym wydaniu.

Książkę w wersji PDF lub e-book możecie pobrać pod tym linkiem: http://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/publikacje/do-poczytania/krzewmy-krzewy-1