Aktualności Aktualności

Poznajmy się bliżej - brudnica mniszka

Lipiec i sierpień to czas wakacji dla większości z nas. Dla Leśników jest to jednak także okres wzmożonej aktywności niektórych owadów. Właśnie teraz trzeba zwrócić uwagę na liczebność pewnych gatunków, które mogą sprawić nam kłopoty w przyszłości. Przedstawiamy jednego z takich szkodników: brudnicę mniszkę.

  1. Morfologia - wygląd zewnętrzny

Samica brudnicy (dł. tułowia 15-20 mm, rozpiętość skrzydeł 45-55 mm) jest większa od samca (12-15 mm X 35-45 mm). Czułki samicy są nitkowane, a zarys skrzydeł tworzy trójkąt równoramienny. W przypadku samca są to odpowiednio czułki grzebykowate i zarys trójkąta równobocznego. W lesie napotkać możemy owady o całym spektrum ubarwienia: od jasnego przez szare, aż do czarnego. Wyległe z szarobrunatnych jaj, owłosione gąsienice charakteryzują się ciemną linią biegnącą przez grzbiet oraz jasną plamą na środkowych segmentach. Poczwarka silnie owłosiona.

  1. Biologia

Rójka (okres rozrodczy) brudnicy przypada na przełom lipca i sierpnia. Motyle latają nocą, dnie spędzają siedząc nieruchomo na strzałach drzew. Samce pojawiają się wcześniej niż samice. Feromony przez nie wytwarzane potrafią zwabić samce z odległości nawet 500m. Jaja, w kolorze szarym, składane są w szczelinach kory. Jedna samica może wyprodukować do 250 jaj. Owady dorosłe żyją tylko w okresie rozrodu. Wiosną pojawiają się młode gąsienice, które początkowo gromadzą się w jednym miejscu tworząc tzw. lusterko. Następnie wędrują w korony gdzie odbywają rozrzutny żer, zjadając tylko nasadowe części igieł. Po około 2 miesiącach następuje przepoczwarczenie. Cykl powtarza się co rok.

  1. Szkody

Brudnica może żerować na wielu gatunkach, ale skupia się głównie na sośnie i świerku. Atakuje drzewa w różnym wieku. Jedna gąsienica może zjeść około 300 igieł sosnowych. Efektem jest wyraźny wzrost wydzielającego się posuszu.

  1. Zapobieganie

W celu określenia zagrożenia, którego możemy się Feromony - związki chemiczne wydzielane przez zwierzęta i wpływające na zachowanie się i rozwój osobników tego samego gatunku (np. feromony płciowe). spodziewać w przyszłym roku, w drzewostanach zagrożonych wywiesza się w lipcu pułapki feromonowe.  P odlegają one systematycznej kontroli podczas której sprawdzana jest liczba złapanych samców. Gdy ich liczba zaczyna spadać, daje nam to informację o prawdopodobnym rozpoczęciu wylęgu samic. Przystępujemy wtedy do tzw. transektu - w miejscu największego ich zagęszczenia liczymy samice na kolejnych 10 drzewach. Następnie dane przekazywane są do odpowiedniego Zespołu Ochrony Lasu (ZOL) gdzie określany jest stopień zagrożenia.

 

W celu jego potwierdzenia stosuje się w ciągu roku kolejne metody kontrolne: poszukiwanie jaj w szczelinach kory (zima), obserwacja wylęgu gąsienic oraz ścinka drzew na płachty (wiosna).

Gdy wszystkie obawy się potwierdzają, podejmowana jest decyzja o wykonaniu oprysku agrolotniczego. W międzyczasie możemy wzmacniać naturalny opór środowiska poprzez urozmaicanie składu gatunkowego, ochronę podszytów, ptactwa i nietoperzy.

 

Apelujemy, aby w przypadku spotkania w lesie wywieszonej pułapki pozostawić ją w nienaruszonym stanie. Dokładne, systematyczne wyniki są niezbędne do prawidłowego określenia przyszłego zagrożenia.

 

Zajęcia edukacyjne dot. brudnicy mniszki