Co każdy powinien wiedzieć o zagrożeniu pożarowym lasu?

Głównym zagrożeniem dla naszych lasów są pożary leśne. Pożary lasów nie powstają same z siebie. Zdecydowana większość pożarów jest wynikiem działalności człowieka.

Są to podpalenia (42%)  lub nieostrożność osób dorosłych (48%). Rzadką ich przyczyną są zjawiska naturalne: np. wyładowania atmosferyczne (od uderzenia piorunu powstaje ok. 1% pożarów lasu).

W spalonym lub uszkodzonym przez pożar lesie zamiera życie pożyteczne owady, ptaki ,giną zwierzęta, zniszczeniu ulega roślinność będąca naturalnym filtrem oczyszczającym powietrze.
Potrzeba wielu dziesiątków lat, dużych nakładów pracy i pieniędzy, aby odtworzyć las w miejsce tego, który ogień strawił.

W okresie zagrożenia pożarowego tzn. od marca do września, kiedy powstaje 98% pożarów leśnych na terenie Nadleśnictwa Łopuchówko działa monitoring zagrożenia pożarowego lasu koordynowany przez Punkt Alarmowo-Dyspozycyjny (PAD) znajdujący się w siedzibie nadleśnictwa.

W zależności od jego wartości leśnicy podejmują odpowiednie przedsięwzięcia ochronne do walki z pożarami.

Gdy pożar lasu już powstanie jego wykryciu, alarmowaniu i zwalczaniu służą:
► system obserwacji naziemnej wykrywania pożarów leśnych (dostrzegalnie przeciwpożarowe,  punkty obserwacji telewizyjnej,  patrole naziemne)
►   powietrzne siły lotnicze (samoloty i śmigłowce)  do patrolowania i zwalczania pożarów
►   Punkty Alarmowo-Dyspozycyjne (PAD) w każdym nadleśnictwie  i  RDLP
►   siły i środki własne Lasów  Państwowych 

Co to są stopnie zagrożenia pożarowego?

Na podstawie wilgotności ściółki sosnowej, wilgotności powietrza oraz współczynnika opadowego leśnicy określają aktualny stopień zagrożenia pożarowego. W okresie od 1.04 do 31.10 pomiary dokonywane są codziennie i podawane do wiadomości Służb Leśnych a w okresie szczególnego zagrożenia pożarowego również do radia i telewizji. Wyróżnia się następujące stopnie zagrożenia pożarowego lasu:

• 0 brak zagrożenia,
• I zagrożenie małe,
• II zagrożenie duże,
• III zagrożenie katastrofalne.

Czasem zdarza się , że podczas długotrwałej suszy  gdy zagrożenie pożarowe jest najwyższe Nadleśniczy ma prawo wprowadzić czasowy zakaz wstępu do lasu.
Taki zakaz chroni nie tylko las przed pożarem ale także wszystkich ludzi przebywających na terenach leśnych.
 

Bezpieczne zasady zachowania się w lesie

1. Pamiętajmy zatem aby ochronić lasy przed pożarami duże znaczenie ma odpowiednie zachowanie się każdego z nas w lesie lub jego okolicy, a przede wszystkim przestrzeganie zakazu posługiwania się otwartym ogniem na terenach leśnych i w jego sąsiedztwie.
2. Pamiętajmy również, że poza miejscami wyznaczonymi przez leśników, nie wolno rozpalać ognisk bliżej niż 100 m od lasu, a w lesie korzystać z otwartego płomienia.
3. Prawnie zabronione jest także wypalanie wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych na łąkach, ścierniskach i skarpach rowów.

Leśnicy liczą na współpracę ze społeczeństwem zwłaszcza w wykrywaniu źródeł ognia, a w przypadku zauważenia pożaru należy powiadomić straż, nadleśnictwo lub właściciela lasu.

Las żyje dla Ciebie. Możesz w nim wypoczywać i regenerować siły nie naruszając jego harmonii.

Mapa zagrożenia pożarowego - link

Nadleśnictwo Łopuchówko znajduje się w 9_A strefie prognostycznej. 

Wszystkie starania leśników mają chronić las przed takim pożarem jaki w 1992 roku zniszczył las w leśnictwie Annowo. Strażacy i leśnicy walczyli z ogniem przez dwa dni. Pożar ugasiła sama natura – wielka i niespodziewana ulewa. Ogień pochłonął 230,76 ha lasu. 230 ha lasu to tyle ile zajmowałby ok. 322 boiska piłkarskie!
Dziś o tym tragicznym wydarzeniu przypomina pamiątkowy kamień. Na terenie pożarzyska leśnicy posadzili drzewa, dlatego dziś szumi tutaj młody las.

Czy wiesz, że:

- Na terenie lasów zarządzanych przez LP znajduje się 665 wież, w tym 256 to telewizyjne punkty obserwacyjne. To właśnie podczas dyżurów w tych leśnych bocianich gniazdach są zauważane pierwsze kłęby dymu, które unoszą się nad drzewami. Szybka reakcja zwiększa szansę na opanowanie ognia, zanim żywioł wyrządzi większe szkody.

-   Na system zabezpieczenia lasów przed pożarami składa się wiele elementów. Jednym z nich są także zbiorniki retencyjne. Powstają one w ramach programów tzw. małej retencji na nizinach i w terenach  górskich. Te leśne oczka i stawy nie tylko zatrzymują wodę w lesie chroniąc go przed suszą, ale w razie pożaru służą strażakom i leśnikom za punkty czerpania wody. W latach 2016-2022 leśnicy realizują już drugą fazę programów, w ramach działań  leśnicy stworzą lub udrożnią kilka tysięcy obiektów, które zmagazynują dodatkowe 2,5 mln m3 wody. Przedsięwzięcie to kosztuje  niemal 450 mln zł.

- Ważnym elementem systemu ochrony lasu przed żywiołem są pasy przeciwpożarowe. Te zaorane fragmenty terenu mają chronić las przed rozprzestrzenianiem się ognia.
Każdego roku Lasy Państwowe w ramach działań profilaktycznych wykonują nowe pasy lub odnawiają te istniejące.

- LP nie tylko inwestują w sprzęt gaśniczy, ale również zapewniają odpowiednie drogi dojazdowe. W lasach zarządzanych przez LP jest 107 tys. km dróg leśnych, aż 50 proc. z nich pełnią również funkcję dróg pożarowych. Obecnie wszystkie nowe lub też remontowane drogi są dostosowywane do standardu potrzebnego autom gaśniczym Straży Pożarnej, tak aby w razie pożaru samochody mogły dojechać w głąb lasu. Dojazdy pożarowe muszą m.in. mieć nośność 10 t, jezdnię o szerokości co najmniej 3 m, a także place manewrowe, mijanki o szerokości 3 m i długości 23 m oraz promienie łuków na skrętach minimum 11 m.

- Największy pożar polskich lasów miał miejsce 25 lat temu i zniszczył lasy w Kuźni Raciborskiej. W 1992 r. ogień zniszczył tam 9 tys. ha lasów, podczas pożaru zginęły trzy osoby, a 50 trafiło do szpitala. Dopiero po niemal miesiącu zakończono dogaszanie okolicznych torfowisk.

Co zapoczątkowało pożar, który wybuchł 26 sierpnia 1992 r. w nadleśnictwie Rudy Raciborskie? Jak wyglądają te tereny po 25 latach? O tym opowiada Zdobysław Czarnowski w kolejnym odcinku cyklu "Oblicza lasów".